Sayıştay denetimleri nasıl gerçekleştiriyor? Başkan Yener açıkladı

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, AKP Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmaz başkanlığında, TBMM, Sayıştay Başkanlığı ve Kamu Denetçiliği Kurumu’nun 2022 yılı bütçelerini görüşmek üzere toplandı. Sayıştay Başkanı Metin Yener, Sayıştay’ın faaliyetleri hakkında bilgi verdi, 2022 yılı bütçesinin sunumunu yaptı. Yener, Sayıştay’ın kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir ve giderleri ile mallarının TBMM adına denetlediğini belirterek, “Sayıştay, sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamak, mahalli idarelerin hesap ve işlemlerini denetlemek ve kesin hükme bağlamak, kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlemlerini yapmak, kesin hesap kanun tasarılarına genel uygunluk bildirimini vermek ve 3346 sayılı Kanun çerçevesinde kamu işletmelerinin denetimini yapmakla görevlidir” dedi. SAYIŞTAY DENETİMLERİNİN AMACI Sayıştay Kanunu’nda Sayıştay tarafından yapılan denetimlerin amacına ilişkin bilgi veren Metin Yener, şu ifadeleri kullandı;

• TBMM’nin bütçe hakkının gereği olarak kamu kaynağını harcayan kamu idarelerinin faaliyet sonuçları hakkında TBMM’ye ve kamuoyuna güvenilir ve yeterli bilgi sunulması, kamu mali yönetiminin hukuka uygun olarak yürütülmesi, kamu kaynaklarının korunması, kamu idarelerinin performanslarının değerlendirilmesi, hesap verme sorumluluğu ve mali saydamlığın yerleştirilmesi ve yaygınlaştırılması olarak belirtilmiştir.
• Sayıştay, bu amaçlar doğrultusunda kamu idarelerinin mali faaliyet, karar ve işlemlerini hesap verme sorumluluğu çerçevesinde denetleyerek sonuçları hakkında TBMM’ye doğru, yeterli, zamanlı bilgi ve raporlar sunmaktadır.

“DENETİMLER ÜÇ SAFHADA YAPILIYOR” Metin Yener, Sayıştay denetimlerinin üç safhada yapıldığını belirterek, şu bilgileri paylaştı:

• Sayıştay tarafından gerçekleştirilen denetimler, yıllık olarak yürütülmekle birlikte bir bütün olarak denetim süreci üç dört yıllık bir döngüyü kapsamaktadır.
• Bu döngünün birinci safhasında, önceki yıl denetimlerden elde edilen sonuçlar dikkate alınarak yıllık denetim programı hazırlanır.
• Bu kapsamda, kamu idarelerinin bazılarında tespit edilen denetim bulgularının diğer kamu idarelerinde de olma ihtimali göz önünde tutularak aynı alanda denetimi biten her bir denetim ekibinin çalışmalarında zorunlu prosedürler hazırlanır.
• Zorunlu prosedürlerin tüm denetim ekipleri tarafından denetim sürecinde uygulanmasıyla tüm kamu idarelerinde benzer hususların denetime tabi tutulması sağlanmaktadır.
• İkinci safhasında, zorunlu prosedürlerden de yararlanmak suretiyle denetimler yürütülür, bulgular tespit edilir ve öneriler geliştirilir.
• Ayrıca, bu safhada, müteakip yıl denetim planına ışık tutacak yeni hususlar tespit edilir. Üçüncü aşamada ise uygulama izlenir ve tespit edilen bulgu ve getirilen önerilere kamu idareleri tarafından uyum süreci takip edilir.

TBMM’YE SUNACAK 2020 yılı Denetim Programı kapsamında, 194 Sayıştay Denetim Raporu’nun TBMM’ye sunulduğunu kaydeden Yener, bu raporların da ilgili kamu idarelerine gönderildiğini bildirdi. Yener, 95 Sayıştay Denetim Raporu’nun da aralık ayı içinde TBMM’ye sunulacağını söyledi. Yener, Sayıştay’ın 2022 yılı bütçe teklifine ilişkin, “2022 yılı bütçe teklifimiz, 514 milyon 385 bin TL tutarındadır. Bunun yüzde 71,2’sinin personel giderlerinden, yüzde 9,6’sının SGK devlet primi giderlerinden, yüzde 8,8’inin mal ve hizmet alımı giderlerinden, yüzde 0,9’unun cari transferlerden, yüzde 9,5’inin sermaye giderlerinden oluşması öngörülmektedir” dedi. “KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU BUNLARI TANITMAK İÇİN ÇALIŞMAKTADIR” Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç da Kamu Denetçiliği Kurumunun (KDK) 2022 yılı bütçesine ilişkin sunum yaptı. Malkoç, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun yapısına ilişkin komisyona bilgi verdi. Kurum olarak, hak arama yollarının tanıtılması gayreti içerisinde olduklarını vurgulayan Malkoç, “Türkiye’de hak arama yollarına ilişkin en az 15 tane kurum var. Ancak bunların büyük bir kısmı halkımız tarafından yeterince bilinmemektedir. Kamu Denetçiliği Kurumu bunları tanıtmak için çalışmaktadır. Hak arama kültürünün yaygınlaşmasına önem vermekte ve bu yollarla sorun çözme kapasitemizi artırmaktayız” ifadelerini kullandı. Malkoç, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun, 5 kamu denetçisi, 52 kadrolu personel, 77 sürekli işçi, 9 sözleşmeli personel, 30 geçici görevli, 7 geçici görevli işçi olmak üzere toplam 275 personeli bulunduğunu aktardı. Kamu Denetçiliği Kurumu’nun kurulduğu günden itibaren, 9 yıldan beri 185 bin 343 şikayet başvurusu aldığını belirten Malkoç, “12 Ekim 2021 tarihi itibarıyla Kurumumuza 14 bin 599 başvuru yapılmıştır” dedi. KDK TALEPLERİ Hak arama kültürünü yaygınlaştırmak için koronavirüs salgınına rağmen faaliyetlerini yürüttüklerini dile getiren Malkoç, taleplerini şöyle sıraladı: “Resen inceleme yetkisinin KDK’ya verilmesi, KDK’nın Anayasa Mahkemesi’ne dava hakkının tanınması, savcılıklara suç duyurusunda başvuru yetkisinin bulunması ve ulusal önleme mekanizması yetkisinin Ombudsmanlığa verilmesi gerekir. KDK denetçileri ve uzmanların statüleri de geliştirilmeli.”